İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanlığınca Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil anısına sempozyum ve armağan takdim töreni düzenlendi.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, törenin açılışında yaptığı konuşmada, fikriyatının ve kimliğinin şekillenmesinde Ali Fuat Başgil’in özel bir yeri olduğunu belirtti.

“Başgil’in Üç Önemli Özelliği”

Başgil’in, birbiriyle ilişkili, iç içe geçen en az üç boyutlu bir kimliğe sahip olduğunu anlatan Başkan Arslan, şöyle devam etti:

“Başgil, öncelikle üretken, verimli bir teşkilatı esasiye hukukçusuydu. Türkiye’de sadece laiklik konusunda yazdıklarıyla değil, anayasa yargısına dair fikirleriyle de bir öncüydü. İkincisi, temel hak ve hürriyetler, demokrasi, din, inanç, eğitim ve dil gibi konularda konferanslar ve gazete yazılarıyla toplumu bilgilendiren bir eğitimciydi. Başgil aslında teknik sayılabilecek bu konuları, kullandığı sade dil ve üslubuyla geniş kitlelere aktarma başarısını göstermiştir. Üçüncü önemli özelliği de muhtemelen geniş kitlelerin kendisine yönelik teveccühünün de etkisiyle, siyasete kayıtsız kalmamış olmasıdır.”

Başkan Arslan, Anayasacılığın temelinde siyasi iktidarın etkili şekilde sınırlandırılması düşüncesinin yattığını, bir Anayasa hukukçusu olarak Başgil’in çıkış noktasının da aynı olduğunu ve “devletin, vatandaşların insan olmaktan kaynaklanan haklarını tanımak ve teminat altına almak için hukuka tâbi olmak zorunda olduğunu” vurguladığını hatırlattı.

Bir “adalet rejimi” olarak demokrasinin çoğunluğun iktidarını sınırlayacak tedbirleri alması gerektiğini belirten Başkan Arslan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Başgil’in ifadesiyle ‘ekseriyetin hükümeti demek olan modern demokrasi, efsanelerdeki kuyruğunu ısıran canavara benzememek için, bünyesinde sakladığı bu tehlikeyi önlemek ve tedbir almak, vatandaş hak ve hürriyetlerini garantiye bağlamak ve bunun için teminat müesseseleri kurmak zorundadır’. Ancak bu kurumlar sayesinde demokrasi, ‘hürriyet ve hakkaniyet rejimi’ olabilir.”

“Başgil’i Kalıcı ve Güncel Kılan Gerçek Teminatın Eğitimden Geçtiği İfadesidir”

Başgil’in hak ve hürriyetlerin teminatları olarak savunduğu kuvvetler ayrılığı, anayasanın üstünlüğü ve anayasa yargısına dair düşüncelerin bugün de güncelliğini koruduğunu vurgulayan Başkan Arslan, Başgil’i asıl kalıcı ve güncel kılanın ise tüm bu ilke ve kurumların ötesinde gerçek teminatın eğitim/terbiyeden geçtiğini savunması olduğunu söyledi. Başkan Arslan, Ali Fuat Başgil’in kişiliği, fikirleri ve mücadelesi ile günümüze de ışık tuttuğunu belirtti.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan’ın, törende yaptığı konuşma metnine ulaşmak için tıklayınız.