10. Uluslararası Yaz Okulu Başladı

Asya Anayasa Mahkemeleri ve Muadili Kurumlar Birliği (AAMB) bünyesinde Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesince bu yıl onuncusu düzenlenen Uluslararası Yaz Okulu programı bugün (21 Eylül) Anayasa Mahkemesinde yapılan açılış töreniyle başladı.

Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan törende yaptığı konuşmada programa geniş katılımın sevindirici olduğunu ve önceki program gibi bu programın da mahkemeler arasındaki iş birliğini ve iyi uygulama örneklerinin paylaşımını artıracağını ifade etti.

“Anayasanın yorumlanması hayati derecede önemlidir.”

Anayasanın yorumlanmasının bir hukuk sisteminde kamu gücü kullanan tüm karar vericilerin sürekli yaptığı bir iş olduğunu belirten Başkan Arslan, her bir siyasi, idari veya yargısal kararın doğrudan ya da dolaylı olarak bir şekilde anayasanın ve kanunların yorumuna dayandığını, bu yorumların bazen çatışabildiğini ve bu durumda anayasa mahkemelerinin son tahlilde geçerli yorumu belirleme yetkisine sahip olduğunu vurguladı.

Başkan Arslan, yorumlamanın hem norm denetiminde hem de bireysel başvuruda belirleyici olduğunu ifade ederek kanunların anayasallığı denetiminde gerek denetlenen normun anlam ve kapsamını gerekse ölçü norm olarak kullanılan anayasal hükümlerin ne anlama geldiğini anayasa mahkemelerinin belirlediğini dile getirdi.

 “Hak-eksenli yaklaşım, özgürlüğün esas sınırlamanın istisna olduğu kabulünden hareket eder.”

Başkan Arslan, Türk Anayasa Mahkemesinin birçok kararında anayasa yargısına hâkim olması gereken yaklaşımın hak-eksenli paradigma olduğunu belirttiğini ifade etti. Başkan Arslan sözlerine “Hak-eksenli yaklaşım, özgürlüğün esas sınırlamanın istisna olduğu kabulünden hareket eder. Bu yaklaşım anayasanın temel haklara öncelik verilerek özgürlükler lehine yorumlanmasını gerektirmektedir. Nitekim Anayasa Mahkemesi, bu yaklaşımın yansıması olarak, demokrasilerde devlete düşen görevin, temel hak ve özgürlükleri korumak, bunların etkili şekilde kullanılmasını sağlayacak tedbirleri almak olduğunu vurgulamıştır.^” şeklinde devam etti.

“Anayasal yorumun en zor alanlarından biri temel hakların çatıştığı durumlardır.”

Başkan Arslan, anayasal yorumun en zor alanlarından birinin temel hakların çatıştığı durumlar olduğunu, Türk Anayasa Mahkemesinin çatışan haklar arasındaki dengelemeyi soyut olarak değil her bir başvuru özelinde yaptığını söyledi. Mahkemenin dengelemeyi, dava konusu ifadelerin türünü, olgusal temele dayalı olup olmadığını, kamusal tartışmaya katkı yapıp yapmadığını, ifadenin kim tarafından kullanıldığını, hedef alınan kişinin tanınırlık derecesini, kendisine yönelik ifadelere cevap verme imkânına sahip olup olmadığını, katlanması gereken kabul edilebilir eleştiri sınırlarının sade bir vatandaşa oranla daha geniş olup olmadığını dikkate alarak yaptığını dile getirdi.

Başkan Arslan, Türk Anayasa Mahkemesinin ve diğer mahkemelerin temel hakların korunması bakımından anayasanın yorumlanmasına yaklaşımlarının değerlendirileceği program için ülkemize gelen katılımcılara ve sunumlarıyla katkıda bulunacaklara teşekkür ederek Yaz Okulu’nun verimli ve başarılı geçmesini diledi.

Konuşmanın tamamına ulaşmak için tıklayınız.

Yaz Okulu programına Türkiye’yle birlikte katılan ülkeler şunlardır:

Arnavutluk Anayasa Mahkemesi (çevrim içi), Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Bangladeş Yüksek Mahkemesi, Bosna Hersek  Anayasa Mahkemesi (çevrim içi), Bulgaristan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Endonezya Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (çevrim içi), Gürcistan Anayasa Mahkemesi, Hırvatistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Kamerun Anayasa Konseyi, Kazakistan Anayasa Konseyi, Kırgızistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Kore Anayasa Mahkemesi, Kosova Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, KKTC Yüksek Mahkemesi, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (çevrim içi), Malezya Federal Mahkemesi, Moğolistan Anayasa Mahkemesi, Myanmar Birliği Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (çevrim içi), Özbekistan Anayasa Mahkemesi, Rusya Federasyonu Anayasa Mahkemesi (çevrim içi), Tacikistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi, Tayland Anayasa Mahkemesi, Ukrayna Anayasa Mahkemesi.

Uluslararası Yaz Okulu Etkinlikleri

AAMB 10. Yaz Okulu etkinliği kapsamında katılımcılar, kendi ülkelerindeki “Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması Bağlamında Anayasanın Yorumlanması” ile ilgili sunumlar paylaştı.

- 21 Eylül Konferans Oturumu-

Anayasa Mahkemesi Başraportörü Dr. Şermin Birtane’nin yönettiği ilk oturumda Türkiye Heyeti, Kore Heyeti, Endonezya Heyeti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi temsilcisi, Arnavutluk Heyeti, Azerbaycan Heyeti, Bangladeş Heyeti, Bosna Hersek Heyeti, Bulgaristan Heyeti ve Kamerun Heyeti sunum yaptı.

- 22 Eylül Konferans Oturumları-

İkinci ve üçüncü oturumların başkanlığını Anayasa Mahkemesi Raportörü Ceren Sedef Eren yaptı. İkinci oturumda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi temsilcisi, Hırvatistan Heyeti, Gürcistan Heyeti, Kazakistan Heyeti, Kırgız Cumhuriyeti Heyeti, Kosova Heyeti, Kuzey Makedonya Heyeti, KKTC Heyeti, Malezya Heyeti sunum yaptı.

Konferansın üçüncü oturumunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi temsilcisi, Moğolistan Heyeti, Myanmar Heyeti, Rusya Federasyonu Heyeti, Tacikistan Heyeti, Tayland Heyeti, Ukrayna Heyeti ve Özbekistan Heyeti sunum yaptı.

Oturumların ardından katılımcılar, izleyenlerin sorularını yanıtladı.

 -Kapanış Konuşması ve Plaket Takdimi-

Programın sonunda kapanış konuşmasını yapan Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Kadir Özkaya oturum başkanlarına ve sunum yapan katılımcılara plaket verdi.

AAMB 10. Yaz Okulu etkinliği, katılımcıların sosyal program çerçevesinde Konya’yı ziyaretleri ile sona erecek.