27.4.2023

ND 14/23

2933 Sayılı Madalya ve Nişanlar Kanunu Kapsamında Verilen Madalyaların Geri Alınmasını Öngören Kuralın Anayasa’ya Aykırı Olmadığı

Anayasa Mahkemesi 30/11/2022 tarihinde E.2018/83 numaralı dosyada, 7089 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 6. maddesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal talebinin reddine karar vermiştir.

Dava Konusu Kural

Dava konusu kuralla; 7089 sayılı Kanun’un 6. maddesinde terör örgütlerine veya Millî Güvenlik Kurulunca devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara aidiyeti, iltisakı veya bunlarla irtibatı olan ve ekli (7) sayılı listede yer alan kişilere 2933 sayılı Madalya ve Nişanlar Kanunu kapsamında verilmiş olan madalyaların geri alınması öngörülmüştür.

İptal Talebinin Gerekçesi

Dava dilekçesinde özetle; disiplin yaptırımı niteliğinde bir yaptırım öngörmesi sebebiyle bu yaptırımın kanunla düzenlenmesi gereken işlemlerden olduğu belirtilerek kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.  

Mahkemenin Değerlendirmesi

Dava konusu kural kişilere 2933 sayılı Kanun kapsamında verilmiş olan madalyaların geri alınmasını öngörmek suretiyle hukuki yönden bu kişilerin anılan Kanun kapsamında madalya tevcih edilmiş kişi statüsünü doğrudan sona erdirmiştir. Bu itibarla kişilerin hukuki statülerine yönelik olarak getirilen söz konusu tedbire karşı 7075 sayılı Kanun kapsamında her bir birey açısından hukukiliğinin denetlenmesi amacıyla Komisyon ve idare mahkemesine başvurma imkânı tanınmıştır.

Bu açıdan kuralda öngörülen tedbire karşı Anayasa’nın 40. maddesi bağlamında etkili makul, erişilebilir, ihlalin gerçekleşmesini veya devam etmesini engellemeye ya da sonuçlarını ortadan kaldırmaya elverişli idari ve yargısal yollara başvuru imkânının sağlandığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla devlet, kural kapsamında tedbir uygulanan kişilere etkili idari ve yargısal yolu sağlama yükümlülüğünü yerine getirmiştir.

Sonuç olarak 7089 sayılı Kanun’a ekli (7) sayılı listede yer alan kişilere 2933 sayılı Kanun hükümleri uyarınca verilmiş olan madalyaların anılan Kanun’da düzenlenen olağan usullerin dışında bir uygulamayla geri alınmasını öngören kuralın -olağanüstü hâle neden olan şartlar ve özellikle bireyselleştirmeyi sağlamaya elverişli idari ve yargısal başvuru imkânları dikkate alındığında- millî güvenliğin ve demokratik anayasal düzenin korunması amacı bakımından kişilerin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına durumun gerektirdiği ölçüyü aşacak şekilde bir sınırlama getirmediği kanaatine varılmıştır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal talebinin reddine karar vermiştir.

Bu basın duyurusu Genel Sekreterlik tarafından kamuoyunu bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup bağlayıcı değildir.