Norm Denetimi Basın Duyuruları

İtiraz Konusu Kural

İtiraz konusu kuralda, 5018 sayılı Kanun’a ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun kadro ve pozisyonlarına ilk defa veya yeniden atanan kurul başkanı, kurul üyesi ve başkan yardımcısı ile murakıp ve uzman unvanlı meslek personeline, ilgili mevzuatı uyarınca ödenen her türlü ödemenin aylık net tutarının; kurul başkanı için bakanlık müsteşarı, kurul üyesi için bakanlık müsteşar yardımcısı, başkan yardımcısı için bakanlık genel müdürü, murakıp ve uzman unvanlı meslek personeli için Başbakanlık uzmanlarına ödenen aylık ödeme tutarını geçemeyeceği ve bunların, emeklilik hakları bakımından da emsali olarak belirlenen personel ile denk kabul edileceği düzenlenmiştir.

Başvuru Gerekçesi

Başvuru kararında, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunda 15.1.2012 tarihinden önce bankalar yeminli murakıp yardımcısı olarak göreve başlayanlar ile bu tarihten sonra göreve başlayanların ücretlerinde farklılık öngören başvuru konusu kuralın, eşitliği ve çalışma barışını bozduğu belirtilerek Anayasa’nın 10., 49. ve 55. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

Mahkemenin Değerlendirmesi

A) Uygulanacak Kural ve Sınırlama Sorunu Yönünden

Anayasa Mahkemesi, itiraz konusu kuralın, 5018 sayılı Kanun’a ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun kadro ve pozisyonlarına ilk defa veya yeniden atanan kurul başkanı, kurul üyesi ve başkan yardımcısı ile murakıp ve uzman unvanlı meslek personelini kapsadığını, itiraz yoluna başvuran mahkemede görülmekte olan davanın ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunda 15.1.2012 tarihinden sonra bankalar yeminli murakıp yardımcısı olarak göreve başlayan davacının, bu tarihten önce işe başlayan aynı unvan ve görevdeki kişilerle mali haklarının eşitlenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddi işleminin iptaline yönelik olduğunu, dolayısıyla itiraz konusu kuralda yer alan “…kurul başkanı, kurul üyesi ve başkan yardımcısı ile ... uzman… kurul başkanı için bakanlık müsteşarı, kurul üyesi için bakanlık müsteşar yardımcısı, başkan yardımcısı için bakanlık genel müdürü, … uzman…” ibarelerinin uyuşmazlıkta uygulanma kabiliyetinin bulunmadığını ifade etmiştir.

İtiraz konusu kuralın kalan bölümünün bentte yer alan unvanların tamamı için ortak kural niteliği taşıdığını, görülmekte olan davanın ise murakıplara ilişkin olduğunu değerlendiren Anayasa Mahkemesi, kuralın geri kalan bölümüne ilişkin esas incelemenin, bentte yer alan "…murakıp ve…" ibareleri ile sınırlı olarak yapılması gerektiğine karar vermiştir.

B) Anayasa’ya Aykırılık Sorunu Yönünden

Anayasa Mahkemesi öncelikle, Anayasa’nın 91. maddesi uyarınca bir kanun hükmünde kararnamenin Anayasa’ya uygun olduğunun kabulünün konu, amaç, kapsam ve ilkeleri yönünden dayandığı yetki kanununa uygun olmasına bağlı olduğunu ifade etmiştir. Bu bağlamda, Anayasa’nın ikinci kısmının “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” başlıklı üçüncü bölümünde düzenlenen haklar içinde kalan ve Anayasa’nın 91. maddesinde belirtilen kanun hükmünde kararnameyle düzenlenemeyecek yasak alan içinde bulunmayan kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarının, itiraz konusu KHK kuralının dayanağı olan Yetki Kanunu’nun kapsamında kalması durumunda, kanun hükmünde kararnameyle düzenlenmesinde Anayasa’ya aykırı bir durumun olmayacağını belirtmiştir.

6223 sayılı Yetki Kanunu’nun amacını, kapsamını, ilkelerini ve yetki süresini düzenleyen maddelerde, kamu personelinin “atanma, nakil, görevlendirilme, seçilme, terfi, yükselme, görevden alınma ve emekliye sevk edilme usul ve esasları”ndan söz edildiğini, ancak mali haklara ilişkin bir hükme yer verilmediğini, bununla birlikte, 6223 sayılı Kanun’da öngörüldüğü üzere; mevcut bakanlıkların birleştirilmesine veya kaldırılmasına, yeni bakanlıklar kurulmasına, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların yeniden düzenlenmesine, bakanlıkların görev, yetki, teşkilat ve kadrolarının düzenlenmesine, taşrada ve yurt dışında teşkilatlanma esaslarına ilişkin düzenlemeler söz konusu olduğunda, mali haklara dair düzenlemelerin de yapılmasının mümkün olduğuna işaret edilmiştir.

Diğer yandan, 6223 sayılı Kanun’un amaç, kapsam ve ilkeleri bakımından kamu personelinin mali ve sosyal haklarına ilişkin olarak Bakanlar Kuruluna doğrudan bir düzenleme yapma yetkisi vermediğini, ancak mali ve sosyal haklarla ilgili hükümlerin, 6223 sayılı Kanun’un amacı ve kapsamına giren konularda yapılan düzenlemelerin doğal sonucu olması durumunda düzenlenebileceğini vurgulayan Anayasa Mahkemesi, itiraz konusu kuralın murakıpların mali haklarını düzenlediğini, kuralda öngörülen mali haklara ilişkin hükmün, mevcut veya yeni ihdas edilen ya da birleştirilen bakanlıkların görev, yetki, teşkilat ve kadrolarının düzenlenmesiyle bağlantılı ve bunların zorunlu sonucu olmadığını, doğrudan mali haklara ilişkin bir düzenleme niteliğinde olduğunu belirtmiştir.

Sonuç olarak Yetki Kanunu kapsamında bulunmadığı ve Anayasa’nın 91. maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle 375 sayılı KHK’nın ek 11. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “…murakıp ve… ” ibarelerinin iptallerine karar verilmiştir.