Norm Denetimi Basın Duyuruları

İtiraz Konusu Kural

209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun’un, döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurlar ve sözleşmeli personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabileceğinin belirtildiği 5. maddesinin birinci cümlesinde yer alan “memurlar ve sözleşmeli” ibaresi itiraz konusu kuralı oluşturmaktadır.

Başvuru Gerekçesi

Devlet hastanesinde geçici personel statüsünde çalışan davacının, hastane döner sermaye gelirlerinden kendisine ek ödeme yapılması talebiyle yapmış olduğu başvurunun reddi üzerine açtığı davada, itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkemece, personelin döner sermaye gelirlerinden alacağı payın eğitim durumu, mesleki unvanı ve icra ettiği iş gibi etkenlere bağlı olarak farklı şekillerde belirlenebilmesinin mümkün olduğu, memur ve sözleşmeli personel statüsünde bulunmayan ancak döner sermaye gelirlerinin elde edilmesine sağladığı katkı bakımından memur ve sözleşmeli personel ile aynı hukuki konumda bulunan diğer personelin döner sermaye gelirlerinden yararlanmasının engellenmesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğu, itiraz konusu kuralla eşit işe eşit ücret ilkesinin ve Anayasa’nın 55. maddesinde yer alan ücretin emeğin karşılığı olduğu ve Devletin çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret almaları için gerekli tedbirleri almakla yükümlü bulunduğu yolundaki hükmün ihlal edildiği belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2., 10. ve 55. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

Mahkemenin Değerlendirmesi

Dava konusu kuralın “geçici personel” yönünden incelenmesine karar veren Anayasa Mahkemesi, kanun önünde eşitlik kuralının eylemli değil hukuksal eşitlik anlamına geldiğini, aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulduğunda Anayasa’da öngörülen eşitlik ilkesinin zedelenmeyeceğini belirtmiştir.

Geçici personel ile memurlar ve sözleşmeli personel tarafından yürütülen hizmetlerin farklılığı ve geçici personel statüsünde yerine getirilen işin memurlar ve sözleşmeli personel tarafından yapılan işle “eşit iş” olmadığı gözetilerek, anılan statüde çalışanların ücretleri yönünden farklı kurallara tabi tutulmalarında eşitlik ilkesi yönünden aykırılık görülmemiştir.

Yerine getirdikleri hizmetin niteliği gözetilerek farklı statüler için farklı ücret rejimleri öngörülmesinde ve bu kapsamda geçici personele itiraz konusu kuralda yer verilmemesinde, Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan sosyal hukuk devleti ilkesine ve emeğin karşılıksız bırakılmamasını amaçlayan 55. maddesiyle Devletin, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri için gerekli tedbirleri alma yükümlülüğüne aykırılık bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, itiraz konusu kuralın “geçici personel” yönünden Anayasa’nın 2., 10. ve 55. maddelerine aykırılığı nedeniyle iptaline yönelik talep reddedilmiştir.